Viêm phổi là một căn bệnh phổ biến ảnh hưởng đến hệ hô hấp của trẻ nhỏ. Bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng và khó khăn cho cả trẻ và gia đình. Tuy nhiên, với kiến thức và phương pháp chăm sóc phù hợp. Bạn có thể giúp trẻ vượt qua giai đoạn khó khăn này một cách hiệu quả và an toàn. Hãy cùng Thaco tìm hiểu về cách chăm sóc trẻ bị viêm phổi ngay!
Tổng Quan Những Điều Cơ Bản Về Bệnh Viêm Phổi
Viêm phổi là một trong những bệnh thường xảy ra ở trẻ em. Đây là nguyên nhân phổ biến hàng đầu khiến trẻ phải nhập viện để điều trị mỗi năm. Hầu hết các trường hợp viêm phổi do virus gây ra và không có thuốc điều trị đặc hiệu. Nếu không phát hiện và điều trị viêm phổi kịp thời cho trẻ, có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm, thậm chí có thể gây tử vong. Dưới đây là một số hướng dẫn giúp mẹ chăm sóc trẻ bị viêm phổi, giúp trẻ phục hồi nhanh chóng. Tránh những biến chứng có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của trẻ trong tương lai.
Nguyên Nhân Khiến Trẻ Mắc Căn Bệnh Viêm Phổi
Có ba nguyên nhân chính gây ra bệnh viêm phổi ở trẻ em, đó là vi rút, vi khuẩn và ký sinh trùng.
- Vi rút là nguyên nhân chủ yếu gây viêm phổi ở trẻ, bao gồm vi rút hô hấp đường hô hấp (RSV), adenovirus, virus cúm và á cúm. Các chủng vi rút này thường phát triển mạnh vào mùa giao.
- Vi khuẩn cũng là một nguyên nhân phổ biến gây viêm phổi ở trẻ. Phế cầu khuẩn (Streptococcus pneumoniae) là loại vi khuẩn chủ yếu gây ra khi trẻ bị cảm lạnh hoặc cảm cúm.
- Ký sinh trùng cũng có thể gây viêm phổi, và một trong số đó là Candida albicans. Ký sinh trùng này gây tình trạng tưa miệng và cũng có thể gây viêm phổi.

Ngoài ra, còn một số nguyên nhân gây viêm phổi ở trẻ em, bao gồm:
- Tiếp xúc với khói thuốc, bụi và khí thải từ các phương tiện giao thông.
- Các điều kiện kinh tế – xã hội không thuận lợi, bao gồm thiếu tiện nghi sống, nguồn nước không sạch. Thiếu nhà vệ sinh và chăm sóc sức khỏe ban đầu. Sự ô nhiễm không khí trong nhà và môi trường sống đông đúc. Cũng làm tăng nguy cơ và khả năng bị mắc viêm phổi.
- Gia đình có một hoặc nhiều người đã từng mắc bệnh lao.
- Chăm sóc và dinh dưỡng trẻ không đúng cách, trẻ không được bú mẹ đầy đủ. Trẻ bị suy dinh dưỡng, thiếu vitamin A và kẽm. Cũng như không được tiêm phòng đầy đủ và đúng lịch.
- Thể trạng của trẻ, bao gồm việc sinh non, cân nặng thấp khi sinh, bẩm sinh dị tật ở hệ hô hấp. Trẻ bị suy giảm miễn dịch bẩm sinh hoặc mắc phải các vấn đề sức khỏe khác.
- Điều kiện tự nhiên như giao mùa và thay đổi thời tiết đột ngột.
Những Triệu Chứng Thường Thấy Ở Người Mắc Bệnh Viêm Phổi
Chăm sóc trẻ bị viêm phổi – Triệu chứng của bệnh viêm phổi ở trẻ nhỏ có thể rất phức tạp và đa dạng. Điều này sẽ làm cho cơ hội phát hiện bệnh trạng trở nên khó khăn hơn. Đặc biệt là khi trẻ còn chưa thể diễn đạt hoặc không thể diễn đạt chính xác tình trạng của mình. Dưới đây là một số biểu hiện thường gặp của bệnh viêm phổi ở trẻ:
Giai đoạn ban đầu: Trẻ chỉ có những triệu chứng nhẹ như sốt, chảy nước mắt và nước môi. Bé thở nhanh và khò khè, kém ăn, cảm thấy mệt mỏi hay quấy khóc.
Giai đoạn tiến triển: Nếu không được điều trị kịp thời từ giai đoạn ban đầu, bệnh có thể tiến triển nặng hơn. Với triệu chứng như sốt cao, thở nhanh, khó thở, có đờm. Cảm giác ngực bị rút lại, môi tím, mất khẩu phần ăn hoặc ăn kém, mặt trông mệt mỏi.
Ngoài ra, trẻ có thể mệt mỏi và quấy khóc, gặp các vấn đề như tiêu chảy, đau bụng, nôn. Mẹ có thể đếm số lần trẻ thở trong một phút để xác định liệu trẻ có thở nhanh hay không. Trẻ được coi là thở nhanh nếu:
- Trẻ sơ sinh dưới 2 tháng tuổi: Nhịp thở trên 60 lần/phút.
- Trẻ từ 2 đến 11 tháng tuổi: Nhịp thở trên 50 lần/phút.
- Trẻ từ 12 đến 60 tháng tuổi: Nhịp thở trên 40 lần/phút.
Hướng Dẫn Cách Chăm Sóc Trẻ Bị Viêm Phổi Đầy Đủ
Khi trẻ bị viêm phổi, việc chăm sóc cần được thực hiện một cách kỹ lưỡng hơn so với những căn bệnh thông thường khác. Đầu tiên, cha mẹ cần đảm bảo rằng môi trường xung quanh trẻ thoáng đãng để hỗ trợ hệ hô hấp không bị tắc nghẽn khi trẻ ho. Ngoài ra, không phải tất cả các trường hợp viêm phổi đều cần nằm viện. Mà một số trường hợp có thể được điều trị tại nhà.

Tuy nhiên, việc đưa trẻ đến bệnh viện để khám và xác định nguyên nhân gây bệnh là bắt buộc. Và cha mẹ cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ về việc uống thuốc. Dù trẻ nằm viện hay điều trị tại nhà, cha mẹ vẫn cần lưu ý những điều sau khi chăm sóc trẻ bị viêm phổi:
Cách Chăm Sóc Trẻ Bị Viêm Phổi Khi Trẻ Lên Cơn Sốt
Nếu trẻ sốt dưới 38,5 độ C, cha mẹ có thể giảm sốt bằng cách chườm ướt chủ yếu ở vùng nách và háng. Tháo quần áo và chăn mền cho trẻ, cho trẻ mặc quần áo rộng rãi. Đồng thời đảm bảo trẻ uống đủ nước để tránh mất nước cơ thể. Nếu không thích chườm ướt, có thể cho trẻ ngồi trong nước ấm để tự điều chỉnh nhiệt độ.
Nếu trẻ sốt trên 38,5 độ C, cha mẹ có thể cho trẻ uống thuốc hạ sốt theo hướng dẫn của bác sĩ. Thuốc hạ sốt phổ biến nhất thường được chỉ định cho trẻ là paracetamol dạng viên hoặc siro.
Cách Chăm Sóc Trẻ Bị Viêm Phổi Khi Trẻ Bị Nghẹn Đờm
Phương pháp massage lưng cho trẻ khi bị ho có đờm hỗ trợ cải thiện tuần hoàn máu. Làm thông thoáng đường hô hấp, giúp trẻ thoát khỏi cảm giác khó thở. Việc massage lưng nên được thực hiện trước bữa ăn hoặc ít nhất 1 giờ sau khi ăn để tránh tình trạng nôn mửa.
Cách thực hiện đơn giản, mẹ có thể đặt tay ở vị trí cổ, nhẹ nhàng vuốt từ trên xuống dọc theo lưng. Chú ý không áp lực quá mạnh và tránh vùng dạ dày, xương ức và xương sống. Mỗi khu vực massage khoảng trong vòng khoảng từ 3-5 phút. Quan trọng là không vỗ quá áp lực vào các vùng nhạy cảm.
Cách Chăm Sóc Trẻ Bị Viêm Phổi Giúp Bé Nhanh Hồi Phục Sức Khỏe
Ngoài ra, để chăm sóc trẻ bị viêm phổi, cần lưu ý những điều sau:
- Rửa mũi bé bằng nước muối sinh lý khoảng 4-5 lần/ngày, đặc biệt trước khi bé ăn hoặc đi ngủ. Điều này giúp làm sạch đường hô hấp và giảm tắc nghẽn.
- Đảm bảo trẻ uống đủ nước ấm để đào thải đờm và giảm khó thở.
- Chia nhỏ bữa ăn cho trẻ để dễ tiêu hóa và tránh bỏ bữa.
- Cung cấp thực phẩm giàu dinh dưỡng, mềm và dễ tiêu hóa cho trẻ. Đồng thời, tạo môi trường yên tĩnh, có ánh sáng nhưng không quá ồn ào và đảm bảo vệ sinh.
- Sử dụng khăn giấy một lần để vệ sinh mũi cho bé, tránh sử dụng khăn sữa nhiều lần để tránh lây nhiễm.
- Đặt trẻ nằm nghiêng và kê gối cao hơn khi ngủ, điều này giúp hỗ trợ thông thoáng đường hô hấp.

Những Biện Pháp Phòng Bệnh Viêm Phổi Cho Trẻ
- Không nên sử dụng chính miệng của bạn để hút mũi cho trẻ. Vì miệng của người lớn chứa nhiều vi khuẩn gây bệnh, có thể gây nguy hiểm cho bé.
- Khi trẻ bị nghẹt mũi, hãy vỗ nhẹ lưng của trẻ để giúp bé đẩy ra các chất lạ khỏi đường hô hấp.
Để phòng ngừa bệnh viêm phổi cho trẻ, có những nguyên tắc chung sau:
- Luôn duy trì vệ sinh sạch sẽ, tránh lây lan bệnh.
- Cung cấp môi trường sống đủ ánh sáng, thoáng mát và lưu thông không khí tốt. Nếu sử dụng điều hòa không khí, hãy điều chỉnh nhiệt độ. Sao cho chênh lệch không quá 5-7°C so với ngoài trời để trẻ dễ thích ứng.
- Tránh hút thuốc và nấu nướng trong không gian có trẻ nhỏ.
- Cách ly trẻ với người bị bệnh để tránh lây nhiễm.
- Hãy đảm bảo rằng trẻ được tiêm đầy đủ và đúng lịch các loại vắc-xin như bạch hầu, ho gà, phế cầu, uốn ván, cúm.
- Hãy chú ý phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh viêm đường hô hấp như ho, chảy nước mũi, sốt, khó thở.
- Hãy bắt đầu cho trẻ bú mẹ ngay từ khi sinh đến 2 tuổi. Để giúp cơ thể trẻ phát triển toàn diện và có khả năng chống lại bệnh tốt hơn.
- Khi trẻ có các dấu hiệu sớm của bệnh, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Một Số Lưu Ý Khi Chăm Sóc Trẻ Bị Viêm Phổi
- Trẻ cần có thời gian nghỉ ngơi đủ để hồi phục và đánh bại bệnh. Hãy tạo điều kiện để cho trẻ có được một môi trường yên tĩnh và thoải mái để nghỉ ngơi.
- Trẻ bị viêm phổi thường cảm thấy lạnh hơn bình thường. Hãy mặc cho trẻ áo ấm và chăn đủ. Chú ý đặt trẻ nằm nghiêng để giúp hỗ trợ thông thoáng đường hô hấp.
- Sử dụng kỹ thuật vỗ nhẹ lưng hoặc massage lưng nhẹ nhàng để tống ra đờm và làm thông thoáng đường hô hấp.
- Trẻ cần được cung cấp nước đầy đủ để giữ cho cơ thể không bị khô và đào thải đờm.
- Sử dụng máy tạo ẩm hoặc là đặt một bình nước ở trong phòng để tăng cường độ ẩm trong không khí. Điều này giúp làm dịu các triệu chứng ho và giảm kích ứng đường hô hấp.
- Quan sát kỹ các biểu hiện của trẻ như sốt, khó thở, ho. Và nếu có bất kỳ dấu hiệu biến chứng nghiêm trọng, hãy liên hệ với bác sĩ ngay lập tức.
- Đảm bảo tuân thủ đúng liều lượng và lịch trình điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ.
- Rửa tay thường xuyên và đúng cách, đặc biệt trước và sau khi chăm sóc trẻ.
Lời Kết
Trên đây là những hướng dẫn cơ bản về chăm sóc trẻ bị viêm phổi. Viêm phổi là một vấn đề nghiêm trọng và đòi hỏi sự quan tâm và chăm sóc đặc biệt. Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Không có tác dụng thay thế cho lời khuyên từ bác sĩ chuyên khoa. Nếu con của bạn có triệu chứng viêm phổi hoặc bạn cần thêm thông tin và tư vấn, hãy liên hệ với bác sĩ ngay lập tức!